Otrzymujesz nieruchomość w spadku po innej osobie - każdego z nas może spotkać taka sytuacja. Pierwsza myśl jaka zapewne przyjdzie do głowy to: co teraz? Przede wszystkim należy pamiętać, że odziedziczenie jakiejkolwiek nieruchomości wiąże się z szeregiem obowiązków, również tych podatkowych, które musimy wykonać. Na co powinien się przygotować spadkobierca? Odpowiedź znajdziesz w niniejszym artykule.

Kto może odziedziczyć nieruchomość?

Zgodnie z art. 927 Kodeksu Cywilnego spadkobiercą nie może być osoba fizyczna, która nie żyje w chwili otwarcia spadku, ani osoba prawna, która w tym czasie nie istnieje. Przy czym dziecko poczęte w chwili otwarcia spadku może być spadkobiercą, o ile urodzi się żywe. Oznacza to, że spadkobiercą może zostać każda osoba, która została z mocy ustawy bądź z mocy testamentu powołana do dziedziczenia.

Otrzymać spadek można w dwojaki sposób - w drodze dziedziczenia testamentowego lub ustawowego. Należy pamiętać, że testament ma pierwszeństwo przed ustawą. Przy czym spadkobiercy ustawowi pominięci w testamencie mają prawo do tzw. zachowku. Przy dziedziczeniu z testamentu spadek otrzymują osoby w nim wskazane. Jeżeli testament nie wskazuje konkretnie, który spadkobierca co dziedziczy, podział spadku następuje w równych częściach. Jeżeli jednak spadkodawca nie sporządził testamentu, dziedziczenie następuje na mocy ustawy. Jednak nie zawsze musimy przyjmować spadek – w przeciągu 6 miesięcy od uzyskania informacji o otwarciu spadku możemy go odrzucić.

Jak odbywa się nabycie spadku?

Nabycie spadku może odbyć się na dwa sposoby. Pierwszym jest wizyta u notariusza, drugim – sprawa sądowa. Warto wiedzieć, że notarialny akt poświadczenia dziedziczenia posiada taką samą moc jak postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. Sposobem prostszym i tańszym jest akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony notarialnie. Jednak warunkiem takiego rozwiązania jest to, że wszyscy spadkobiercy są zgodni, co do sposobu oraz zakresu dziedziczenia spadku. Notariusz sporządza akt, w którym szczegółowo wskazuje krąg osób dziedziczących po zmarłym oraz udziały poszczególnych spadkobierców w masie spadkowej. Za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia będziemy musieli zapłacić 61,50 zł brutto, bez względu na wartość spadku. Notariusz dodatkowo dolicza 123 zł brutto za sporządzenie protokołu poprzedzającego wydanie aktu poświadczenia. Do powyższych kosztów należy doliczyć także koszt wydania wypisów sporządzonych przez notariusza aktów, który wynosi 7,38 zł brutto za każdą stronę dokumentu.

W sytuacji kiedy między spadkobiercami występuje spór lub gdy spadkobiercy są nieznani, konieczne będzie przeprowadzenie postępowania sądowego. Stwierdzenie nabycia spadku w sądzie następuje w drodze postępowania nieprocesowego, podczas którego ustalony zostaje krąg spadkobierców oraz określona wielkość udziałów im przypadających. Koszty postępowania są zależne od wielkości grona zainteresowanych, składanych oświadczeń o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, jak również przeprowadzanych dowodów.

Nieruchomość otrzymana w spadku- co z wpisem w księdze wieczystej?

Uzyskanie aktu poświadczenia dziedziczenia bądź postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku to dopiero początek procesu. Każda zmiana właściciela nieruchomości wymaga aktualizacji Działu II księgi wieczystej prowadzonej dla danej nieruchomości. Wniosek o wpis prawa własności do księgi wieczystej sporządza się na przeznaczonym do tego formularzu KW-WPIS. Druk KW-WPIS możemy uzyskać w Sądzie Rejonowym, wydziale wieczystoksięgowym bądź pobrać i wydrukować ze strony internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości - KLIKNIJ TU.

Wniosek w sprawie wprowadzenia do księgi wieczystej nowego właściciela składa się do Sądu Rejonowego właściwego dla miejsca położenia nieruchomości. Wniosek podlega opłacie w wysokości 200 zł.W przypadku, gdy akt notarialny nabycia nieruchomości na własność jest sporządzany przez notariusza, to on, jako osoba zaufania publicznego, sporządzając akt notarialny w jego treści może złożyć wniosek wieczystoksięgowy o wprowadzenie do Działu II księgi wieczystej nowego właściciela. Opłatę w kwocie 200 zł za wpis pobierze wtedy od nas notariusz. Dodatkowo notariusz pobierze również taksę notarialną w kwocie 200 zł za dokonanie tej czynności.

Jeżeli spadkobierca nie złoży wniosku o wpis prawa własności do księgi wieczystej w odpowiednim czasie, powinien liczyć się z możliwością nałożenia na niego kary grzywny. Sądy oraz notariusze zawiadamiają sąd właściwy do prowadzenia księgi wieczystej o zmianie właściciela danej nieruchomości. Jeżeli spadkobierca nie złożył stosownego wniosku, sąd wieczystoksięgowy z urzędu w księdze wieczystej wpisuje ostrzeżenie, że stan prawny nieruchomości ujawniony w KW stał się niezgodny z rzeczywistym stanem prawnym. Następnie doręcza nowemu właścicielowi zawiadomienie o wpisie ostrzeżenia wraz z pouczeniem o obowiązku złożenia wniosku o ujawnienie prawa własności w terminie miesiąca od daty otrzymania pisma.

Podatek od spadków i darowizn (SD)

Każdy spadkobierca powinien pamiętać, że jego obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu, stwierdzającego nabycie spadku lub zarejestrowania przez notariusza aktu poświadczenia dziedziczenia. Podatek wylicza się procentowo od wartości nieruchomości, biorąc pod uwagę kwoty wolne od podatku. Musimy pamiętać, że każdy odziedziczony spadek (w szczególności nieruchomości) należy zgłosić do urzędu skarbowego w ciągu miesiąca od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku albo zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza. Na zapłatę podatku spadkobierca ma 14 dni od dnia doręczenia podatnikowi decyzji organu podatkowego ustalającej wysokość podatku.

W Polsce wyróżnione zostały III grupy podatkowe:

Grupa I: małżonek, potomkowie (zstępni), przodkowie (wstępni), pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie. Kwota wolna od podatku wynosi 9637 zł.

W I grupie podatkowej wyróżniamy tzw. grupę 0. Należą do niej: małżonek, potomkowie, przodkowie, rodzeństwo, ojczym, macocha. Osoby z grup 0 mogą zostać zwolnione z konieczności zapłacenia podatku od spadków i darowizn. Musisz zgłosić fakt otrzymania spadku naczelnikowi urzędu skarbowego. Na załatwienie formalności masz pół roku od dnia powstania obowiązku podatkowego, czyli od dnia postanowienia sądu o przyjęciu przez ciebie spadku albo aktu notarialnego poświadczenia dziedziczenia. Aby uniknąć konieczności płacenia podatku od spadków i darowizn, musisz złożyć druk SD – Z2.

Grupa II: potomkowie (zstępni) rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych. Kwota wolna od podatku wynosi 7276 zł.

Grupa III obejmuje wszystkich innych nabywców. Kwota wolna od podatku wynosi 4902 zł.

Musimy pamiętać, że do wyliczenia kwoty wolnej od podatku należy wziąć pod uwagę wszystko, co dostaliśmy od danej osoby w ciągu ostatnich pięciu lat.

Kiedy można skorzystać z ulgi mieszkaniowej?

Ulga mieszkaniowa to furtka dla tych, którzy nie mogą skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn w kręgu najbliższej rodziny. Spadkobiercy, którzy musieliby zapłacić podatek od spadku, mogą skorzystać z tzw. ulgi mieszkaniowej przewidzianej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zastosowanie ulgi możliwe jest pod warunkiem, że spadkobierca:

- nie jest właścicielem innej nieruchomości lub nie przysługuje mu spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu,

- nie jest najemcą innej nieruchomości,

- będzie mieszkać w danej nieruchomości, będąc zameldowanym na pobyt stały,

- nie dokona zbycia nieruchomości otrzymanej w spadku przez pięć lat.

Należy pamiętać, że do podstawy opodatkowania nie wlicza się wartości nieprzekraczającej 110 mkw. powierzchni danej nieruchomości. Oznacza to, że jeśli odziedziczymy nieruchomość o powierzchni 130 mkw., zapłacimy podatek od 20 mkw.

Ulga mieszkaniowa przysługuje w przypadku przeznaczenia środków uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości na własne cele mieszkaniowe. Dotychczas pieniądze należało wydać na cele mieszkaniowe w przeciągu 2 lat od odpłatnego zbycia nieruchomości, a poniesione wydatki trzeba było udokumentować przed urzędem skarbowym.

Sprzedaż nieruchomości w spadku

Od 1 stycznia 2019 r. właściciele odziedziczonych nieruchomości nie muszą już czekać 5 lat, by sprzedać je i uniknąć zapłaty podatku dochodowego. Od tej daty weszły w życie nowe przepisy podatkowe, które zmieniły sposób obliczania tego okresu. Dotychczas przepisy stanowiły, że sprzedaż odziedziczonych nieruchomości lub ich udziału czy części przed upływem 5 lat od ich nabycia wiąże się z obowiązkiem zapłaty podatku od uzyskanego w ten sposób dochodu. Termin 5 lat był liczony od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie praw majątkowych. Nabycie nieruchomości w drodze spadku następuje z chwilą jego otwarcia, a więc z chwilą śmierci spadkodawcy.

Nowe przepisy podatkowe stanowią, że pięcioletni okres, po upływie którego można sprzedać nieruchomość bez konieczności zapłaty podatku dochodowego liczy się od daty jej nabycia lub wybudowania przez spadkodawcę. Zmiany dotyczą wszystkich, którzy sprzedają odziedziczone nieruchomości po 1 stycznia 2019 r. Nie liczy się przy tym data spadkobrania. Osoby, które odziedziczyły nieruchomość np. w 2016 r., również mogą doliczyć sobie okres jej posiadania przez spadkodawcę. Od 1 stycznia 2019 r. nastąpiła także zmiana w przepisach podatkowych polegająca na wydłużeniu z dwóch do trzech lat okresu, w którym dochód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości musi być wydatkowany na własne cele mieszkaniowe celem skorzystania ze zwolnienia w ramach ulgi mieszkaniowej.

Nieruchomość otrzymana w spadku – podsumowanie

Samo otrzymanie nieruchomości w spadku to dopiero początek długiej i niekiedy kosztownej drogi. Od spadkobiercy wymagana jest należyta dbałość o swoje interesy, a przewlekłość w podejmowaniu czynności może doprowadzić do powstania zadłużenia podatkowego oraz nałożenia na spadkobiercę wysokiej grzywny. Spadkobierca w każdym przypadku musi pamiętać, aby uregulować stan prawny nieruchomości w księdze wieczystej, zgłosić spadek do urzędu skarbowego, zapłacić podatek od spadków i ewentualny podatek od sprzedaży.

Szukasz sprawdzonego biura pośrednictwa sprzedaży mieszkań? Sprawdź jakie oferujemy usługi i jak możemy Ci pomóc!